Slecht nieuws voor woningzoekenden in de hoofdstad. In het eerste halfjaar werden slechts 1.773 woningen in aanbouw genomen, terwijl het college deze periode juist wilde opschalen naar 7.500 woningen per jaar. De malaise strekt zich uit tot alle woningsegmenten, maar de ontwikkeling van middeldure huurwoningen zit helemaal in het slop. Wethouder Reinier Dantzig hoopt eind dit jaar op 5.000 eerste palen uit te komen, maar dat "wordt sleuren voor elke woning". Ook de vooruitzichten voor 2025 zijn niet heel gunstig, aldus Van Dantzig in de halfjaarrapportage Woningbouw 2024.
Het is het tweede jaar op rij dat Amsterdam de eigen streefcijfers niet haalt. Van Dantzig (Woningbouw): “De bouwdip houdt aan. Samen met mijn partners in de stad, de marktpartijen en corporaties, blijf ik er alles aan doen om de woningbouwproductie zo veel mogelijk op gang te houden. Ik ben trots als we ook in deze crisisjaren rond de vijfduizend woningen kunnen bouwen.”
|
Het college wil met name veel betaalbare woningen bouwen, de 40-40-20 doelstelling. In het betaalbare segment werden in het eerste half jaar 652 sociale huurwoningen (37%), 267 middeldure huurwoningen (15%) en 89 betaalbare koopwoningen (5%) in aanbouw genomen. In alle segmenten blijft de bouw achter, maar de ontwikkeling van middenhuurwoningen lijkt het grootste zorgenkind. Doelstelling is 3.000 per jaar, maar vorig jaar bleef de teller steken op 314 stuks en dit half jaar op 267. Dit heeft alles te maken met veranderde marktomstandigheden. Beleggers en ontwikkelaars maken pas op de plaats of hebben zich teruggetrokken. Een grote ontwikkelaar ging failliet.
Vele oorzaken
Van Dantzig wijst er op dat er niet één oorzaak en ook niet één oplossing is die de woningbouw vlot kan trekken. Of een woningbouwproject start hangt af van vele factoren, zoals de rente, de prijs van materialen en personeel, en de vraag naar vastgoed bij kopers, beleggers en corporaties.
Hij wijst op de maatregelen die hij heeft genomen om de bouw op gang te houden. Een daarvan is de herijking van grondprijzen. Ontwikkelaars kunnen daarvoor in een vergevorderd stadium van hun project een aanvraag doen. Als deze lager is dan eerder afgesproken, mogen zij die lagere grondprijs gebruiken. In de eerste helft van 2024 is voor 30 projecten een herijking aangevraagd. Bij tenminste negen projecten is de grondprijs vervolgens verlaagd. In deze projecten zitten ruim 1.200 woningen, waarvan ongeveer 750 betaalbare woningen (sociaal en middenhuur).
Andere maatregelen zijn het matigen van de CPI-indexering op grondprijsafspraken, bereidheid tot uitstel van contractuele termijnen en het verlengen van de Transformatie Impuls. Medio 2023 is de gemeente ook gestopt met het stellen van bovenwettelijke eisen: “Gewoon Goed" is ook voor Amsterdam goed genoeg. In september 2023 volgde het Doorbouwakkoord Amsterdam waarbij gemeente, koepelorganisaties en meer dan tachtig individuele partijen elkaar beloven zich sterk te blijven maken voor voldoende woningbouw in in Amsterdam.
Dit alles neemt niet weg dat de omstandigheden ook in 2025 moeilijk blijven. Er gloort wel een beetje licht. De rente lijkt stabiel wat gezakt, de onzekerheid rond nieuwe huurregels is voorbij en het kabinet lijkt bereid fiscale regels iets te versoepelen voor beleggers. Daarbij is de terughoudendheid in de nieuwbouw koopsector weer weggeëbd. Van Dantzig is blij dat ook het nieuwe kabinet de bouw blijft stimuleren met fondsen, al is de toegezegde 5 miljard volgens hem onvoldoende.