Update 31 mei 14.25 uur
Corporaties mogen in de toekomst nog maar in één bepaald woningmarktgebied nieuwe investeringen doen. Zo blijkt uit voorstellen van minister Blok van Wonen. De minister wil een einde aan grote corporaties die in brede landsdelen actief zijn. De precieze grenzen moeten nog wel worden bepaald. Jim Schuyt, bestuurder van de Alliantie, waarschuwt voor steden die helemaal geen investerende corporaties over houden.
Binnen de coalitie van VVD en PvdA bestaat afkeer van grote corporaties als Ymere en De Alliantie. Ymere bestrijkt een groot deel van de noordelijke Randstad en is zowel actief in Leiden, als in Amsterdam, Alkmaar en Almere. De Alliantie is werkzaam in Amsterdam, Amersfoort en Almere. Maar het Rijk kan corporaties niet dwingen tot de-fuseren, zo verklaarde PvdA-kamerlid Jacques Monasch vorige maand nog in PakhuisNul20.
Minister Blok, zo blijkt uit de vertrouwelijke voorstellen die ter consultatie zijn rondgestuurd, heeft daarom een list bedacht. De exploitatie van het huidige bezit mag worden voortgezet, maar nieuwe investeringen moeten zich beperken tot één werkgebied. Dat moet voorkomen dat corporaties selectieve keuzes maken en dat gemeenten - die op basis van hun woonvisies de corporaties straks direct aansturen - tegen elkaar kunnen worden uitgespeeld. Een dergelijke vertroebeling moet worden voorkomen, als het aan departement ligt. Beperking van het werkgebied is maar één van de drastische herzieningsmaatregelen. Afgelopen week werd ook al duidelijk dat Blok de activiteiten van corporaties beperkt tot de bouw en exploitatie van sociale huurwoningen. Overige huurwoningen, koopwoningen en commercieel vastgoed moeten apart worden geplaatst en op termijn verkocht.
Jim Schuyt, directeur-bestuurder van de Alliantie, betitelt de opstelling van minister Blok als 'oerstom'. "De minister gooit een enorme steen in de vijver. Alles gaat op de kop. Maar als wij straks alleen nog sociale huurwoningen mogen bouwen, dan zijn daar de consequenties niet van te overzien. De investeringen van corporaties zijn al broos. En het is maar zeer de vraag of we vooraf ontwikkelaars en beleggers kunnen vinden die in onze projecten de vrije sector huur en koopwoningen voor hun rekening willen nemen. Dat wordt een drama. Wij zijn dat nog aan het bekijken, maar dat kan bij ons al gauw leiden tot een afname van onze productie met vijfhonderd woningen per jaar. Wellicht worden de risico´s zo groot, dat er helemaal niet meer wordt gebouwd."
De Alliantie bezit in Amsterdam 22.000 woningen en in de regio Amersfoort 18.000 woningen. `Met de beperking van het werkgebied maakt de minister het allemaal nog erger. We weten nog niet welke grenzen het Rijk precies voor ogen heeft, maar Amsterdam en Amersfoort zijn verschillende markten. We zijn in Amsterdam het grootst, dus daar mogen we dan verder. En in Amersfoort zouden we dan onze investeren moeten beëindigen. Dat kan toch niet. We zijn daar de grootste corporatie. Portaal is de tweede corporatie. Zij zijn groot in Utrecht. En actief in Arnhem, Nijmegen en Leiden. Dan houdt Amersfoort helemaal geen investerende corporatie meer over.`
Van beide restanten kan in theorie in Amersfoort een nieuwe corporatie worden gevormd, maar dan is volgens Schuyt 'het middel erger dan de kwaal'. "Het kabinet heeft het allemaal niet goed doordacht. Het wantrouwen blijkt groot. Niet alleen tegenover de corporaties, maar nu ook tegenover de gemeenten. De angst dat corporaties gemeenten tegen elkaar uitspelen is niet terecht. In de praktijk is de relatie tussen corporatie en gemeente goed. En wordt er keurig volgens de afspraken gehandeld"