De vve’s van twee portiekflats in Holendrecht, Amsterdam-Zuidoost investeerden 42 miljoen euro in een ingrijpende verduurzaming. Driekwart van de 935 woningen is in handen van woningcorporatie Eigen Haard. De renovatie is naar verwachting in maart afgerond, maar de vve-bestuurders lijken weinig puf meer te hebben voor de volgende stap: gasloos worden. Gestegen woonkosten spelen daar een rol bij.
 In nummer 117 van NUL20 is een thema gewijd aan 'de vve en verduurzamen'. Met onder andere enkele uitgewerkte cases. |
Senso 1 en Senso 2 zijn de namen van twee portiekflats uit de jaren zeventig in Holendrecht, Amsterdam-Zuidoost. Twee flats met twee vve’s. Van de in totaal 935 woningen zijn er 700 in het bezit van Eigen Haard. Een onderhoudsbeurt was dringend nodig. De bewoners van de twee portiekflats uit de jaren 70 hadden al langer last van tocht en rottende kozijnen. Dat was niet eerder aangepakt, omdat er te weinig geld voor herstel gereserveerd was. Augustus 2022 startte de renovatie. Alle woningen worden voorzien van nieuwe kunststof kozijnen met HR+++ glas en - voorzover van toepassing - bodemisolatie en dakisolatie. Daarnaast worden de ventilatiesystemen verbeterd, klein onderhoud aan de gevels uitgevoerd, de dakbedekking vervangen en zonnepanelen op het dak gelegd. Kosten per woning: 45.000 euro.
Volgens Hessel van der Hoorn, adviseur verduurzaming bij Eigen Haard, wilden huurders heel graag nieuwe kozijnen. Daar kregen ze alleen maar woningverbeteringen bij. “De vve heeft bovendien een heel actief bestuur. Dat heeft allemaal geholpen om draagvlak te krijgen. Het zijn natuurlijk ook buren; huurders en eigenaren komen elkaar tegen. Ze nemen eerder wat aan van een bewoner dan van een woningcorporatie.”
De voorkeursoplossing van de gemeente in deze wijk is stadswarmte
In het verleden legde de corporatie zich neer bij besluiten van vve-besturen, maar Eigen Haard neemt nu meer initiatief. Van der Hoorn: “Eigen Haard stelt zich meer op als procesmanager die de vve begeleidt. Welke leningen en subsidies zijn er? Welke besluiten moeten er genomen worden?”
Subsidies en leningen
Het benodigde bedrag kwam op tafel dankzij een Energiebespaarlening van het Nationaal Warmtefonds en diverse subsidies, zoals de Subsidieregeling Energiebesparing Eigen Huis (SEEH) en de regeling Verduurzamende woningverbetering Zuidoost van de gemeente Amsterdam.
De lening van 27 miljoen euro van het Warmtefonds betalen de eigenaren terug via een verhoging van de servicekosten. Hoeveel die verhoging precies is, verschilt per woningtype; sommige bewoners gaan van 95 naar 195 euro, andere van 135 naar 290 euro. Een deel van die verhoging wordt gecompenseerd door lagere energielasten. Huurders betalen niet voor de verduurzaming, afgezien van een paar euro per maand extra voor mechanische ventilatie.
Afnemend enthousiasme
Het lijkt een succesverhaal. Maar vinden de eigenaar-bewoners dat ook? Op de website van het Warmtefonds zei een bestuurslid van Senso 1 een jaar geleden nog: “We hebben laten zien dat een uitzichtloze situatie met veel onderhoudskosten kan uitgroeien tot een duurzaam en toekomstbestendig plan dankzij de juiste samenwerking.”
Inmiddels is het enthousiasme van vve-bestuur Senso 2 bekoeld. Ze hebben bovendien zulke slechte ervaringen met de pers dat ze NUL20 alleen een schriftelijke verklaring willen sturen. “Het gevoel overheerst dat er vooral óver ons wordt gesproken en niet mét ons.” Bij eerdere berichtgeving over de verduurzaming zou het vve-bestuur, en dus de bewoners, nauwelijks aandacht hebben gekregen.
‘Het gevoel overheerst dat er vooral óver ons wordt gesproken en niet mét ons’
Maar er speelt nog iets anders, de kosten: “Door de enorme stijging van de energieprijzen betalen veel bewoners nu hetzelfde bedrag of zelfs meer per maand aan hun energieleverancier, ondanks hun investering in verduurzaming. Natuurlijk zijn we toegewijd aan het verminderen van uitstoot en verspilling, maar we hadden aanvankelijk gehoopt dat dit zich financieel gunstiger zou vertalen. We willen blijven streven naar verdere verduurzaming, maar vroeger kon je je investering terugverdienen. Dat lijkt bij het tweede deel van de verduurzaming niet het geval te zijn, wat natuurlijk gevolgen heeft voor het draagvlak.”
Gasloos brug te ver?
Met dat tweede deel wordt de overstap naar aardgasvrij bedoeld. De voorkeursoplossing van de gemeente in deze wijk is stadswarmte. Eigen Haard heeft een lichte voorkeur voor stadswarmte. Ook het vve-bestuur wil graag verder verduurzamen, maar zegt dat bewoners twijfels hebben, ook al “omdat communicatie soms lastig is gebleken tijdens dit project.” De onderliggende boodschap in de brief is dat het de vrijwillige bestuurders boven het hoofd groeit: ”Het is lastig om te schakelen met de grote partijen die allemaal hun zegje willen doen over onze wijk.”
Het vve-bestuur hoopt op extra subsidie en vooral meer ondersteuning: “Het complexe landschap van subsidies en de ondoorzichtige belangen zijn voor een vrijwilligersbestuur als het onze te ingewikkeld en ontransparant.” •