Er komt geen geld meer uit Den Haag voor kwetsbare wijken. Er vloeien geen miljoenen meer naar de vernieuwing of verbetering van stedelijke vernieuwingsgebieden, achterstandswijken, krachtwijken, prachtwijken, Vogelaarwijken of hoe ze ook in de loop der jaren zijn genoemd. De Wijkaanpak eindigde in 2011 en het staartje van het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) werd opgesoupeerd in 2014.
Geld voor kwetsbare wijken moeten gemeenten nu zelf ophoesten. In Amsterdam reserveerde het vorige college enkele tientallen miljoenen euro’s aan ‘Focusgelden’ voor acht gebieden in de stad die er het beroerdste aan toe waren. Het huidige college doet iets soortgelijks. Ditmaal is er 16 miljoen euro beschikbaar, 4 miljoen per jaar. De eerste 4 miljoen gaat - onder de noemer pilot - naar drie wijken in Nieuw-West: Geuzenveld, Overtoomse Veld en Osdorp Midden. Zij krijgen extra budget om maatregelen op het gebied van ‘schoon, heel en veilig’ te financieren.

We spreken met stadsdeelvoorzitter Achmed Baâdoud. Hij is blij met het geld, maar hekelt de incidentele financiering: “Ik ben allergisch voor incidenteel geld. Vogelaargelden, Osselgelden, Ivensgelden. Er moeten structureel meer middelen naar gebieden waar dat het meeste nodig is. Nieuw-West heeft op tal van terreinen achterstanden: taal, emancipatie, armoede, werkloosheid, onderwijs, spanningen tussen bevolkingsgroepen. Dan moet je niet elke vier jaar of nu zelfs elk jaar maar afwachten hoeveel geld er beschikbaar is. Moet ik nu hopen dat deze drie wijken volgend jaar weer het slechtst scoren om in aanmerking te komen voor de tweede ronde?”

De drie wijken zijn gekozen op basis van de buurttevredenheidsscore. Deze drie scoren onder de 6,5. Staat u op zich wel achter die keuze?
“Zeker. Het landt op de juiste plek. Nieuw-West is sinds 1998 een vernieuwingsgebied. We hebben te maken gekregen met een enorme stagnatie als gevolg van de crisis. Veel bewoners zijn daardoor teleurgesteld, maar ook veel publieke ruimte is daardoor negatief beïnvloed. Dat geldt zeker voor deze drie gebieden. Maar er zijn ook behoorlijke verschillen. Terwijl in Osdorp Midden,  bijvoorbeeld in de Reimerswaalbuurt, de vernieuwing halverwege is gestagneerd, trekt die in Overtoomse Veld - onderdeel van de Ringzone - juist weer in sneltreinvaart aan. Maar die sloop/nieuwbouw zorgt ook weer voor onrust, overlast, zwerfvuil en spanningen. Het is een gebied van uitersten. Daarom willen we daar extra middelen inzetten om een verbinding tussen oude en nieuwe bewoners tot stand te brengen.”

Hoe verloopt de samenwerking met het stadhuis in het nieuwe bestel? Nu moet de raadscommissie tot op detailniveau goedkeuren waar u uw geld aangeeft. Hoe pakt de nieuwe samenwerking uit?

“Ik heb geen begroting meer maar budgetten. Dit college geeft ons zakgeld en een boodschappenbriefje. Zo liggen nu de verhoudingen. Wij moeten fungeren als de ogen en oren voor het bestuur. En dat doen we dan ook. We hebben veel input gekregen via buurtschouwen, van lokale partners en van bewoners op gebiedsavonden. Dat heeft geleid tot de reeks voorstellen voor interventies en beheermaatregelen rond schoon, heel en veilig die nu zijn opgenomen in de maatregelpakketten. Daar ben ik heel tevreden over en daarom is de raadsvoordracht door Ivens en mij ondertekend. Dit is wel een sprekend voorbeeld hoe bestuur en bestuurscommissie in de nieuwe verhoudingen kunnen samenwerken.”

Vervuiling is ergernis nummer één. En heel specifiek voor Nieuw-West is het grote rattenprobleem. Hoe komt dat?
“Bij sloop raken meer ratten op drift. Ze zoeken een nieuw onderkomen. Maar vervuiling heeft ook veel met bewonersgedrag te maken. We hebben containers, maar grofvuil wordt heel vaak op verkeerde dagen op straat gezet; etensresten worden op straat gegooid. Daarbij wil een deel van de bewoners om verschillende redenen geen eten weggooien en voert dieren op straat. We moeten blijven uitleggen dat de weg naar de afvalenergiecentrale of een broodvergister ook een nuttige bestemming is. Dit is een probleem dat een langdurige en integrale aanpak vraagt.”

Nieuw-West staat bekend als een onveilig stadsdeel. De liquidatiegolf heeft daar ook geen goed aan gedaan. Zijn de drie geselecteerde wijken ook de onveiligste?

“Je moet goed onderscheid maken tussen objectieve en subjectieve onveiligheid. Deze drie gebieden scoren slecht als het gaat om onveiligheidsgevoelens, niet per se op de objectieve veiligheidscijfers. Volgens de statistieken is de kans groter dat je in Centrum wordt beroofd dan in Nieuw-West.”
Met het extra geld kunnen we extra maatregelen nemen om de onveiligheid en de gevoelde onveiligheid terug te dringen. Daar doen we overigens al jaren veel aan. Zoals aan inbraakpreventie in samenwerking met de bewoners, de politie en de corporaties. Er zijn bij een paar duizend ouderen kierstandhouders geplaatst of er worden deurspionnen geplaatst; digitale deurspionnen maken een foto van degene die aanbelt.”
“Ook met de aanpak van criminele groepen en jeugdoverlast hebben we het laatste decennium enorme vorderingen gemaakt, maar het lijkt nu weer toe te nemen in Overtoomse Veld en Staalmanpleinbuurt. We moeten voorkomen dat het aantal criminele groepen weer gaat toenemen.”
We proberen ook met dit incidentele geld structurele oplossingen te financieren. Ik zoek altijd zoveel mogelijk naar een multiplier-effect: meer veiligheid, meer betrokkenheid en minder werkloosheid. Als autoverkeer voor onveiligheid zorgt bij scholen, kunnen vrijwilligers een opleiding krijgen tot verkeersregelaar, met perspectief op een baan. Voorlichting over inbraakpreventie wordt gedaan door preventiemedewerkers. Ook die hebben na de opleiding een vaste baan in het vooruitzicht. Hetzelfde geldt voor de gastheren/-vrouwen in de winkelcentra. Die stromen nu zelfs zo goed door naar betaald werk dat we een tekort hebben.”