Image

Samenwerkingsafspraken of prestatieafspraken?
Weppner: "Prestatieafspraken! Het is ontzettend onhandig dat de gemeente met die term samenwerkingsafspraken op de proppen is gekomen. Wij gebruikten dat woord al voor afspraken die de huurderskoepels met de individuele corporaties maken. Prestatieafspraak is ook de wettelijke term en dekt bovendien beter de lading. We willen afrekenbare prestaties vastleggen." 

En ook per individuele corporatie. Geen collectieve afspraken meer. Wethouder Pels wil op twee terreinen individuele afspraken maken: woningverkoop en verduurzaming. Is dat niet voldoende?
Weppner: "Wij willen op elk thema per corporatie afspraken maken. Dat is op basis van onze ervaring met de huidige afspraken. 
Wissing: "Uit de slotmonitor zal blijken dat niet alle afgesproken doelen zijn gerealiseerd, dat resultaten soms niet precies zijn te achterhalen en dat onduidelijk is welke corporatie in gebreke blijft. Dat willen we niet meer. We willen een jaarlijkse monitoring per corporatie om bij te kunnen sturen."
Weppner: "Een voorbeeld. Stel dat een corporatie jaarlijks maar vijf seniorenwoningen beschikbaar heeft gesteld, terwijl de afspraak is ‘minimaal vijftien’. Als ze in diezelfde periode beganegrondwoningen hebben verkocht, hebben ze wel iets uit te leggen. Dat blijft nu allemaal in het vage."

Geen woningverkoop meer

De FAH wil dat de verkoop van sociale huurwoningen volledig stopt. Maar verkoop is een manier om extra investeringsruimte vrij te spelen voor verduurzaming en nieuwbouw. Bovendien zijn er toch ook redenen of uitzonderingsgronden voor verkoop die hout snijden? 
Weppner: "Het bestuur van de FAH stelt zich op het standpunt dat er de komende vier jaar geen sociale huurwoningen worden verkocht. De kosten van nieuwbouw moeten niet worden afgewenteld op de sociale huurder."

Wissing: "De huidige formulering om 'terughoudend' te zijn met verkoop is veel te vaag. Er is zo'n groot tekort aan sociale huurwoningen gegroeid. Laat de corporaties nu eerst eens flink wat woningen toevoegen. Want dat is er de afgelopen periode ondanks afspraken onvoldoende van gekomen. Als dat lukt praten we over vier jaar verder. Dus voor de komende periode: geen sociale huurwoningen verkopen én liberaliseren. De FAH heeft ditmaal naast haar achterban van 150.000 corporatiehuurders ook andere huurders en bewoners van de stad betrokken bij onze reactie op de Amsterdamse Aanpak Volkshuisvesting (AAV). We hebben ook gesprekken gevoerd met actiegroepen die zich de afgelopen jaren tegen verkoop hebben verzet. De FAH is van plan die dialoog voort te zetten en hen op die wijze bij de besluitvorming te betrekken.

Woningdelen

Jullie reactie op de conceptwoonvisie (AAV) van wethouder Zita Pels is dat zij de woningnood wil bestrijden door de rechten van huurders in te perken. Leg uit.
Wissing: "Dat heeft onder andere betrekking op woningdelen. Een van de verworvenheden in de vorige collegeperiode was nu net dat elke huurder daarbij een eigen huurcontract krijgt en daarmee huurrechten. Daar wil de wethouder weer op terugkomen."
Weppner: "We moeten niet terug naar een situatie met een hoofdhuurder, terwijl medebewoners geen enkel recht hebben."

Kwamen de meeste misstanden, ook met overlast, niet vooral uit de particuliere sector. De corporaties stellen voor alleen friends-contracten toe te staan in geliberaliseerde corporatiewoningen.
Wepper: "De grote problemen zaten inderdaad in de particuliere sector, dat klopt."
Wissing: "Maar wij denken dat een regeling alleen voor corporaties juridisch niet houdbaar is."

Geen tijdelijke huurcontracten

Maar jullie kritiek op Pels gaat verder. Zij wil de woningnood ook terugdringen door zeer schaarse woningen voorwaardelijk te verhuren. Bijvoorbeeld woningen voor rolstoelgebruikers en voor hele grote gezinnen.
Weppner: "Volkshuisvesting gaat over mensen en voor hen is de woning een thuis. Tijdelijke huurcontracten passen daar niet bij. Het is wederom een verslechtering van de positie van de huurder. Behalve voor studentenhuisvesting wijzen we tijdelijke huurcontracten in alle gevallen af."

Dus ook voor de huidige 5-jaars jongerencontracten? Dat is voor jongeren nu bijna de enige kans op een zelfstandige sociale huurwoning. Jongeren die zo met voorrang een woning krijgen zijn daar dolblij mee.
Weppner: "Maar dat is alleen maar een verplaatsing van het probleem. Na vijf jaar kunnen ze geen andere woning krijgen en staan ze weer op straat. Onze lijn is: stoppen met tijdelijke contracten."

Eerst isoleren, dan bouwen

De FAH heeft een wat dubbelhartige positie ten opzichte van de nieuwbouwambities van de corporaties en de gemeente. Enerzijds steunen jullie die, maar anderzijds geeft u absolute prioriteit aan onderhoud en verduurzaming. Dat gaat voor nieuwbouw.
Weppner: "Het motto van de FAH is 'isoleren, isoleren, isoleren'. De corporaties hebben de afgelopen decennia veel te weinig geïnvesteerd in onderhoud. Het was veel sexyer om nieuwe woningen te bouwen. Veel huurders wonen al jarenlang in slecht onderhouden woningen maar betalen wel elke maand hun huur. Op dit moment zijn er nog 32.500 corporatiewoningen met een E-,F- of G-label. Het versneld wegwerken van de slechte labels heeft absolute prioriteit."

Wissing: "Het bod van de corporaties heeft ons zeer teleurgesteld. Zij stellen ongeveer de helft van die woningen voor 2028 naar een beter label te kunnen helpen. Dat is echt volstrekt onvoldoende."

Als ik zo al die standpunten overzie is mijn conclusie: de FAH komt op voor de belangen van de huidige sociale huurder, niet voor woningzoekenden.  
Weppner aarzelend: "Dat is redelijk gechargeerd, maar het is juist dat wij opkomen voor de belangen van onze huurders. Wij vinden dat een vastgoedeigenaar in de eerste plaats goed voor zijn woningen moet zorgen. Pas als je geld over hebt ga je nieuwe bouwen. Wat de corporaties nu doen is juist goede woningen verkopen om nieuwe te bouwen."

Huurbeleid

De corporaties moeten zich voegen naar strikte landelijke regels voor de huurverhoging. Veel huren worden zelfs verlaagd. De FAH wil daar nog een flinke schep vanaf doen. Moeten we niet af van die 'Alleen voor Amsterdam'-mentaliteit?
Wissing: "Huurbeleid is echt een onderwerp voor de lokale huurderskoepels. De minister heeft vanwege de stijgende inflatie ingegrepen en de huursomverhoging dit jaar gelimiteerd tot CAO-loonstijging min 0,5 procent. Dat komt dit jaar al boven de 3 procent uit. Maar nu stijgen juist de lonen fors en in 2024 zou dit leiden tot huurverhogingen van 7 procent. We willen liever niet afhankelijk zijn van wat minister De Jonge straks weer uit zijn hoge hoed tovert. Vandaar de eis maximaal 1 procent huursomstijging de komende jaren. En dat inclusief onze eisen in het kader van de inkomensafhankelijke huurverhogingen. Want dat loopt volledig uit de hand. Voor sociale huurwoningen wordt soms al meer dan 1.200 euro gevraagd."

Image

Participatie

De FAH stelt dat er op gebied van participatie nog een wereld te winnen is. Ook bij de verduurzaming. Wat kan er beter?
Weppner: "Op zich verloopt de participatie juist bij de energietransitie en verduurzaming nog redelijk goed. Gemeente en corporaties hebben daar duidelijk leergeld betaald. Maar op punten kan ook dat nog veel beter, zeker wat betreft communicatie, planning en verwachtingsmanagement."
Wissing: "Wij vinden het belangrijk dat mensen in hun buurt inbreng hebben op hun woonomgeving. De participatie verloopt vaak niet zoals het zou moeten. Bijvoorbeeld zoals bij verduurzaming soms de 70 procent instemming wordt geregeld. Huurders spreken soms over overrompeling of intimidatie. Wij stellen: laat die peiling over aan een onafhankelijke partij."

Minder voorrangsregels

De FAH constateert dat woningzoekenden zonder voorrangsregeling of een urgentie nauwelijks nog een woning kunnen krijgen. De FAH wil dat de helft van de woningen naar de reguliere woningzoekenden gaat. Welke labels of voorrangsregels moeten er af? Geen gelabelde woningen meer voor jongeren of senioren? Geen voorrang voor leraren of verpleegkundigen? Doorstromingsregels als van Hoog naar Laag afschaffen?
Weppner: "Dat kan ik zo niet zeggen. Maar we pleiten wel voor een grote schoonmaak. Het systeem is vastgelopen. Die doorstromingsregels horen overigens wel bij de 50 procent regulier. 

Middenhuur

Bijna al jullie actiepunten zijn gericht op de sociale huursector. Zou de FAH zich niet meer moeten bekommeren om de middeninkomens? 
Weppner: "We zijn een jonge organisatie en hebben al meer dan genoeg op ons bordje. Bovendien vertegenwoordigen wij de huurderskoepels. Maar als de de Wet regulering middenhuren wordt aangenomen, wordt dat zeker een aandachtsterrein voor ons."
Wissing: "Onze afweging: eerst zien of die wet het haalt voordat we er energie in steken. We vinden wel dat de corporaties meer middeldure huurwoningen moeten toevoegen. Wij willen afspraken maken met de corporaties om de winst die gemaakt wordt in de afgesplitste commerciële takken (niet-DAEB) te investeren in middeldure huurwoningen."
Weppner: "Sterker nog: we willen dat de drie corporaties die een deel van hun bezit hebben ondergebracht in een BV - dat zijn Ymere, Lieven de Key en de Alliantie - hun winst volledig terugstorten in de sociale poot, de toegelaten instelling, zodat wij er wat over te zeggen krijgen."