Het voorstel van minister Keijzer van Volkshuisvesting om alleen in de corporatiesector de huren van sociale huurwoningen te bevriezen ondervindt van alle kanten kritiek. Ook bestaat er grote twijfel of het kabinet er in slaagt de corporaties voldoende te compenseren voor het verlies aan huurinkomsten, waardoor zij miljarden minder kunnen investeren in uitbreiding en vernieuwing van de woningvoorraad.
Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) raadt het wetsvoorstel nadrukkelijk af. De noodzaak is onduidelijk. Ook moet de minister, aldus het adviescollege in een inderhaast geschreven advies, uitleggen wat de gevolgen zijn voor de bouw van nieuwe woningen en de verduurzaming van bestaande woningen. Ook wenst ATR snel duidelijkheid over de manier waarop het kabinet woningcorporaties denkt te compenseren. Daarover staat niks in het wetsvoorstel. En het college kraakt de gang van zaken. Vanwege het ontbreken van een consultatieronde is geen sprake van een zorgvuldig wetgevingsproces.
De Woonbond vindt de uitzondering voor private sociale huurders niet uit te leggen. Private sociale huurders betalen nu al gemiddeld 81 euro per maand meer dan sociale corporatiehuurders. De Woonbond vindt het onbestaanbaar dat er voor deze huurders niets gebeurt; op zijn minst moet de vijf procent huurverhoging omlaag. Ook vindt de bond het niet te verdedigen dat de minister kiest voor rechtsongelijkheid. “Deze huurders verdienen net als corporatiehuurders bescherming tegen een huurexplosie,” meent Woonbond-directeur Zeno Winkels. Volgens de Woonbond is het goed mogelijk om verhuurders te compenseren, bijvoorbeeld door de fiscale druk bij particuliere beleggers die woningen relatief goedkoop verhuren te verlagen, of met gerichte subsidies.
Compensatie onduidelijk
Aedes vindt het teleurstellend dat minister Keijzer nog geen duidelijkheid biedt over de compensatie voor het verlies aan huurinkomsten. “Weer laat de minister niet meer weten dan dat ze mogelijkheden om corporaties te compenseren onderzoekt. Het kabinet levert geen boter bij de vis en dat geeft weinig vertrouwen in een goede oplossing”, aldus Aedes-voorzitter Liesbeth Spies. Aedes en tweehonderd woningcorporaties kondigden eerder aan het voorstel voor de huurbevriezing juridisch aan te vechten, omdat het een inbreuk is op de afspraken die ze in december nog met het kabinet maakten. Zij hekelt de keuze van het kabinet om de waarschuwingen van onder meer WSW en Aw voor een enorm verlies aan corporatie-investeringen te negeren. “Argumenten schieten hier overduidelijk te kort, we kunnen niet anders dan via een kort geding het kabinet dwingen de Nationale Prestatieafspraken na te komen.”