Vorig jaar hebben de Nederlandse woningcorporaties 10,5 miljard euro geïnvesteerd in onderhoud en verduurzaming van hun woningen, maar liefst 1,5 miljard euro meer dan het jaar ervoor. Ook bouwden zij bijna 18.000 nieuwe woningen, zo blijkt uit de resultaten van de jaarlijkse Aedes Benchmark. De nieuwbouw werd nagenoeg geheel met 4,3 miljard euro aan leningen betaald. Aedes waarschuwt dat corporaties niet eindeloos over voldoende middelen beschikken om zulke hoge investeringen te doen.
Voor het vierde jaar op rij is het huishoudboekje van de sector niet sluitend. “Corporaties doen veel tegelijk”, aldus Aedes-voorzitter Martin van Rijn. “Ze zetten vol in op het verbeteren en verduurzamen van hun woningen. Én ze hebben oog voor betaalbare huren. Deze ambitie heeft een keerzijde, want op iedere woning leggen zij maandelijks 11 euro toe. Dit tekort wordt via leningen betaald, en ook nieuwbouw wordt volledig met vreemd geld gefinancierd. Deze werkwijze is eindig, want over niet al te lange tijd lopen corporaties tegen hun financiële grenzen aan.” Van Rijn benadrukt dat als de samenleving wil dat nieuwbouw en verduurzaming niet stilvallen er betere afspraken moeten worden gemaakt over het evenwicht tussen uitgaven en inkomsten, anders trappen de corporaties op de rem. Aedes onderhandelt samen met organisaties van huurders al langere tijd met minister Keijzer over het vernieuwen van de Nationale Prestatieafspraken.
Uit de Aedes Benchmark blijkt dat de corporatie-investeringen de afgelopen tien jaar zijn gegroeid van 1.950 naar 4.301 euro per woning. In 2023 gaven corporaties bij 142.144 woningen - 6,3 procent van de woningvoorraad - meer dan tienduizend euro uit. Vorig jaar was dat nog het geval bij 5,4 procent van de woningvoorraad. Het aantal woningen met energielabel A of beter is toegenomen van 814.000 naar 961.900 woningen; inmiddels heeft 44,1 procent van de corporatievoorraad energielabel A of beter. Het aantal woningen met energielabel E, F en G is in 2023 met 37.800 woningen gedaald naar 142.900 woningen.
Stijgende stichtingskosten
De gemiddelde stichtingskosten per woning zijn ten opzichte van 2022 flink gestegen. Het meest opvallend is de stijging bij eengezinswoningen, waarbij de stichtingskosten per woning met 13 procent zijn toegenomen. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door de hogere bouwkosten.
Het aantal nieuwe woningen stijgt. Vorig jaar bouwden corporaties 17.801 nieuwe woningen. “We zien dat het aantal nieuwe woningen jaar op jaar toeneemt, maar dit resultaat ligt nog ver af van het aantal woningen dat nodig is om aan de enorme vraag in de sociale huursector tegemoet te komen”, aldus Van Rijn. Volgens hem lopen corporaties voortdurend aan tegen lange bestemmingsplanprocedures, tekort aan beschikbare bouwgrond en gestegen bouwkosten. Het opvoeren van de bouwproductie gaat daardoor langzamer dan nodig is. Wel is hij voor de korte termijn positief gestemd. De begrotingen van corporaties laten zien dat het aantal nieuwe woningen de komende jaren flink kan toenemen.