De gemeente Haarlemmermeer wil serieus bijdragen aan het verminderen van de woningnood in de Metropoolregio Amsterdam. Aan de rand van Lisserbroek en nabij Nieuw-Vennep kunnen 6.500 woningen worden gebouwd. De grondeigenaren in dat gebied zien dat slechts als een begin, maar voor dubbel zoveel of nog meer woningen hoef je niet bij wethouder Beryl van Straten aan te kloppen. “Binnen onze gemeenteraad is er absoluut geen draagvlak voor willekeurige verstedelijking midden in de polder. Het stationsgebied van Hoofddorp is daarvoor beter geschikt.”
Het was dé verrassing van de landelijke Woontop eind december vorig jaar. Om te komen in ons land tot de bouw van 100.000 woningen per jaar is versneld grootschalige woningbouw mogelijk in onder meer Haarlemmermeer. Het Rijk is bereid daaraan een substantiële financiële bijdrage te leveren. “De Woontop heeft mij duidelijk gemaakt dat alle partijen, het Rijk, de provincies, ontwikkelaars, investeerders, corporaties, de schouders willen zetten onder het verhogen van de bouwproductie. Daarom ook hebben wij getekend, maar over de daadwerkelijke rijksbijdrage moeten nog wel afspraken worden gemaakt. De bouw van 3.600 woningen in Lisserbroek – een verdriedubbeling van het huidige dorp – en 2.900 woningen aan de rand van Nieuw-Vennep kan niet zonder grote, kostbare ingrepen in de infrastructuur. Dat lukt niet zonder steun van het Rijk. De gesprekken over de invulling van de randvoorwaarden moeten nog beginnen, maar het ziet er gunstig uit.”
Voor de grondeigenaren in de polder – decennia geleden deden gerenommeerde bouwbedrijven en ontwikkelaars daar al omvangrijke grondaankopen, ook woningcorporatie Ymere beschikt over strategische grondposities – is het aangekondigde bouwprogramma slechts een begin. Onder aanvoering van Erik Gerritsen, voorzitter van de directieraad van Ymere, wordt gepleit voor misschien wel twintigduizend woningen in het gebied. Gerritsen bivakkeerde zelf met een caravan in de polder om aandacht te vragen voor de woningnood. Van Straten komt hem niet tegemoet. “We willen bouwen op een manier die past bij onze gemeente. Haarlemmermeer is feitelijk een verzameling van twee grotere plaatsen en bijna dertig dorpen. Elke kern heeft zijn eigen identiteit; onze inwoners voelen zich allereerst inwoner van Vijfhuizen – mijn eigen woonplaats –, Rijsenhout of welk dorp dan ook, pas daarna komt de gemeente. Of de regio. Onze gemeenteraad vindt het ontzettend belangrijk dat het karakter van onze kernen behouden blijft. Uitbreiding is zeker mogelijk, maar alleen als dat past bij die bewuste locatie. Voor willekeurige verstedelijking midden in de polder of nog een stap verder: één stedelijk gebied, bestaat binnen de gemeenteraad geen draagvlak.”
“We moeten het woningaanbod in onze gemeente niet alleen groter, maar ook veel diverser maken”
Van Straten voelt een nadrukkelijke verantwoordelijkheid voor de verlichting van de woningnood. “Haarlemmermeer is een betrekkelijk jonge gemeente. De afgelopen decennia zijn er veel jonge gezinnen komen wonen. De kinderen van die bewoners willen graag in de polder blijven en zoeken naarstig naar een woning. Bovendien hebben we te maken met vergrijzing. Onze senioren zoeken iets anders dan een eengezinswoning. We moeten het woningaanbod in onze gemeente niet alleen groter, maar ook veel diverser maken; ontwikkelaars zijn daartoe ook bereid.” Ze kent meer dan wie ook de politieke gevoelens als het gaat om woningbouwplannen. Vanaf 2016 maakte Van Straten voor de VVD deel uit van de gemeenteraad, waarvan de laatste zes jaar als fractievoorzitter. In die rol was zij zowel in 2018, als in 2022 betrokken bij de coalitieonderhandelingen. “Van sterke verstedelijking kan alleen sprake zijn op heel specifieke locaties, zoals in het stationsgebied van Hoofddorp. We denken daarbij, inclusief verdichting van Graan voor Visch, aan zesduizend tot tienduizend woningen.” Nu al werkt BPD Gebiedsontwikkeling ten oosten van het stationsgebied aan de herontwikkeling van verouderde kantoren naar het gevarieerde Hyde Park. “Aansluitend aan de ontwikkeling van Hyde Park kan wat de gemeenteraad betreft sprake zijn van flink veel meer woningen rond het treinstation van Hoofddorp. Dat willen we gefaseerd doen, maar uiteindelijk zal ook daar een ingrijpende aanpassing van de infrastructuur onontkoombaar zijn. De raad heeft zich uitgesproken voor de doortrekking van de Noord-Zuidlijn via Schiphol naar Hoofddorp, we willen daar een financiële bijdrage aan leveren. Over de verlenging worden gesprekken gevoerd, ook op dat punt zal het Rijk in actie moeten komen. Wellicht is het in ons voordeel dat er beslist iets moet veranderen aan het openbaar vervoer op Schiphol.”
Naast de plannen voor grootschalige woningbouw, zo benadrukt Van Straten, gaat er in de dagelijkse praktijk ontzettend veel energie van de gemeentelijke organisatie naar allerlei kleine en middelgrote bouwplannen. Kortgeleden zijn twee ontwikkelaars gekozen voor de bouw van het centrum van Lincolnpark. In Bolspark kunnen nu al 875 woningen worden gebouwd en na jaren wachten is er een doorbraak bereikt in vernieuwing van het centrum van Nieuw-Vennep. Verder kent Haarlemmermeer meer dan honderd kleine bouwplannen. “Die kleine bouwplannen zijn ontzettend belangrijk; ze vormen niet alleen een substantieel deel van onze bouwproductie, ze leveren ook een positieve bijdrage aan het versterken van de leefbaarheid in onze dorpen. Met al die grote en kleine plannen tezamen verwachten wij voor 2030 in totaal 13.500 woningen te kunnen realiseren.”
“Met al die grote en kleine plannen tezamen verwachten wij voor 2030 in totaal 13.500 woningen te kunnen realiseren”
Speciale hoop heeft Van Straten op woningbouw in Rijsenhout. “Binnen die gemeenschap bestaat al heel lang behoefte aan extra woningbouw. Door gebrek aan (betaalbare) woningen verlaten jongeren noodgedwongen hun dorp, terwijl er wel een bouwlocatie voorhanden is. Wij zien ruimte voor de toevoeging van vierhonderd woningen, maar vliegtuiglawaai van Schiphol maakt woningbouw aldaar tot op heden onmogelijk.” Zij prijst zich gelukkig met ontwikkelaar Timpaan. “Zij willen heel bewust bepaalde maatschappelijke ontwikkelingen mogelijk maken en denken met ons ontzettend goed na of woningbouw via de weg van geluid-adaptief bouwen toch niet mogelijk is. De bouw van een goed geïsoleerde woning is niet heel moeilijk; het gaat vooral om de vraag: hoe bereiken we een aantrekkelijke leefomgeving? Simpel gezegd: we weten dat een groene leefomgeving de ervaren geluidhinder vermindert. In een Living Lab met TU Delft is onderzocht of door de juiste plaatsing van woningen geluidsweerkaatsing via de gevels kan worden verminderd. Minister Madlener van Infrastructuur heeft niet zo lang geleden samen met minister Keijzer de bouwlocatie in Rijsenhout bezocht. Ik proef bij hen serieuze bereidheid te onderzoeken of woningbouw mogelijk kan worden gemaakt.”
Beryl van Straten is sinds 2024 wethouder van onder meer Woningbouw, Ruimtelijke Ontwikkelingen en Grondzaken. Zij is de opvolger van Jurgen Nobel, de staatssecretaris van Participatie en Integratie in het kabinet-Schoof. De afgelopen jaren was zij naast haar raadslidmaatschap werkzaam als docent Maatschappijleer en Maatschappijwetenschappen. Daarvoor was ze actief in de financiële wereld bij KBC Bank. Ook woonde zij enkele jaren met haar gezin in Zuid-Afrika. |