De boetes In Amsterdam bij 'illegale' vakantieverhuur zijn niet proportioneel, de communicatie daarover vanuit de gemeente is vaak harteloos en het huidige meldsysteem - waarbij zowel een registratie, een vergunning als een melding nodig - is te ingewikkeld. Dat concludeert de Amsterdamse ombudsman na onderzoek en een rondetafelgesprek met gedupeerden, vertegenwoordigers van Amsterdam Gastvrij, gemeentelijke ambtenaren en politici.
Ombudsman Munish Ramlal constateert dat de overheid het wel heel ingewikkeld heeft gemaakt om een woning tijdelijk aan toeristen te verhuren: "De huidige ‘drietrapsraket’ (vergunning, registratie, melding) nodigt uit tot het maken van fouten." Het is niet vreemd dat een beginnende verhuurder onbedoeld fouten maakt. De ombudsman pleit in zijn aanbevelingsbrief aan de gemeenteraad om eerste overtreders een lagere, eerste waarschuwingsboete te geven als er sprake is van een administratieve omissie. Nu wordt altijd de maximumboete opgelegd van 11.600 euro, ongeacht het verweer en de persoonlijke omstandigheden van de verhuurder. "De bedoeling van het Airbnb-beleid is nooit geweest om het leven van mensen te ruïneren, maar om overlast en woningonttrekking tegen te gaan. Een waarschuwingsboete draagt bij aan dat doel."
Ramlal vindt ook dat de pakkans moet worden meegewogen in de boetebedragen. Die pakkans is enorm gestegen na invoering van de registratieplicht in combinatie met geavanceerde digitale opsporingsmethoden. "Dat betekent ook iets voor het nut/subsidiariteit van afschrikwekkende boetes."
Hij stelt ook vast dat verschillende organisatieonderdelen slecht samenwerken. Zo ontvingen in september sommige bewoners nog dwangbevelen, terwijl hun zaken al sinds juni zijn opgeschort. "zeer onprettig voor bewoners die al in spanning zitten."
Daarbij ervaren ambtenaren weinig tot geen ruimte om de maximumboete na verweer te verlagen. Beter was geweest om voorafgaand een richtlijn vast te stellen bij welke bijzondere omstandigheden ambtenaren zouden mogen afwijken van de generieke uitvoeringsrichtlijn.